Walka z twardą wodą - jak to zrobić szybko i skutecznie?

Osad, jaki pozostawia po sobie twarda woda przyprawił o zawrót głowy niejedną osobę. Użytkowanie wody o wysokim stopniu twardości w gospodarstwie domowym to cała masa problemów technicznych, straty finansowe i niski komfort użytkowania wody. Jak radzić sobie z twardą wodą? W jaki sposób skutecznie zmiękczać wodę w domu?

Wysoki stopień twardości wody to prawdziwe utrapienie w wielu polskich domach. O tym, czym właściwie jest twarda woda pisaliśmy już w artykule: Twarda woda - co to za zjawisko?, do którego lektury serdecznie zachęcamy.

Stosowanie na co dzień wody o wysokim stopniu twardości wiąże się z licznymi stratami – naszymi osobistymi, jak i całego gospodarstwa domowego. Można powiedzieć, że wad jej wykorzystywania jest cała, długa lista, a o niektórych aspektach przeczytacie tutaj:

Kamień kotłowy - wróg Twojego AGD

Złodziej w domu! Czyli co nam kradnie twarda woda?

Twarda woda w domowej instalacji - czy są powody do obaw?

Twarda woda wpływa na skórę i włosy - prawda czy mit?

O tym, w jaki sposób sprawdzić stopień twardości wody w swoim domu dowiecie się z filmiku:

A także z artykułu: Jak zbadać twardość wody w domu?

Jak radzić sobie z twardą wodą w domu?

Sposobów na twardą wodę jest naprawdę wiele. Wśród nich można wymienić i te babcine, opierające się na eliminacji skutku twardej wody, jakim jest wszechobecny osad, i te naprawdę profesjonalne, gdzie do zmiękczania wody wykorzystywane są specjalistyczne złoża filtracyjne.

Warto przyjrzeć się poszczególnym metodom, poznać je i ocenić, która będzie najlepsza w przypadku naszego gospodarstwa domowego.

Redukcja twardości wody z naukowego punktu widzenia

Redukcja stopnia twardości wody następuje poprzez jej zmiękczanie, czyli procesy prowadzące do częściowego lub całkowitego usunięcia jonów wapnia i magnezu oraz niektórych metali wielowartościowych.

Wśród najczęściej wykorzystywanych metod zmiękczania wody można wymienić: destylację, metody fizyczne, metody chemiczne oraz metody fizykochemiczne.

Jedną z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych metod zmiękczania wody stosowaną w gospodarstwach domowych, nawet nieświadomie, jest metoda termiczna.

Termiczne zmiękczanie wody

Pod wpływem ogrzewania wody dochodzi do rozpadu termicznego kwaśnych węglanów wapnia i magnezu. W reakcji wygląda to następująco:

Ca(HCO3)2 --> CaCO3 + H2O + CO2

2Mg(HCO3)2 --> Mg2CO3(OH)2 + H2O + 3CO2

Mg2CO3(OH)2 + H2O --> 2Mg(OH)2 + CO2

Takie reakcje możemy zaobserwować choćby w czajniku, w którym codziennie podgrzewamy wodę na kawę czy herbatę. Osad wytrącony na dnie to wynik właśnie przedstawionej wyżej reakcji. Podobnie jest w przypadku kotła grzewczego, instalacji, przez które przepływa twarda woda czy elementów podgrzewających wodę w sprzętach AGD.

Należy jednak brać pod uwagę, że w taki sposób można usunąć jedynie twardość przemijającą/węglanową.

Chemiczne metody redukcji twardości wody

W metodach chemicznych redukcji stopnia twardości wody chodzi o wytrącanie nierozpuszczalnych osadów lub ich wiązanie w związki kompleksowe. W tym przypadku można wymienić dwie główne metody: sodowo-wapienną oraz fosforanową.

Na skutek zachodzących reakcji wydzielają się nierozpuszczalne osady węglanów wapnia i magnezu. To metody stosowane w sektorach przemysłowych. Do usuwania osadu stosuje się filtry lub odstojniki.

Fizykochemiczne metody redukcji twardości wody

W tym przypadku redukcja stopnia twardości wody jest możliwa dzięki zastosowaniu jonitów. Przywołując definicję, jonity są ciałami stałymi pochodzenia organicznego lub nieorganicznego. Są nierozpuszczalne w wodzie i posiadają zdolność wymiany własnych jonów z jonami otaczającego ich roztworu. Reakcja wymiany jonowej przebiega na powierzchni ziaren jonitu.

Na takiej zasadzie działają zmiękczacze wody z żywicą jonowymienną. Jony wapnia i magnezu odpowiedzialne za tworzenie twardości wody są zamieniane na neutralne jony sodu.

Domowe sposoby na walkę z twardą wodę

Skoro już wiemy, jak redukcja stopnia twardości wody wygląda z naukowego punktu widzenia, czas opisać, w jaki sposób dokonuje się tego w gospodarstwach domowych. Zacznijmy od przedstawienia tradycyjnych metod znanych od pokoleń.

Wśród najpopularniejszych sposobów na redukcję stopnia twardości wody można wymienić jej gotowanie. Niektórzy nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że właśnie w taki sposób każdego dnia redukują ten parametr.

Jeśli chodzi o domowe sposoby na walkę z twardą wodą, to najczęściej są one przeznaczone do niwelacji negatywnych skutków jej występowania. Wiele osób wykorzystuje do odkamieniania ekspresu do kawy czy czajnika kwasek cytrynowy lub ocet. Są to też środki powszechnie stosowane do usuwania osadu z kabiny prysznicowej, kranów i wszelkich powierzchni pokrytych kamieniem.

Wśród prostych sposobów na obniżenie twardości wody wymienić można również odstawienie wody w otwartym pojemniku na około dobę. Dzięki temu zabiegowi na dnie naczynia osadza się pewna ilość węglanu wapnia, a sam stopnień twardości wody nieco spada. Dodatkowo jest to sposób na eliminację zawartego w wodzie chloru.

Niektórzy chcą obniżyć twardość wody wykorzystywanej do płukania włosów i tkanin. Aby tego dokonać, można lekko zakwasić wodę za pomocą octu winnego lub soku z cytryny.

W celu uzyskania miękkiej wody do podlewania roślin, można zakwasić ją torfem i pozostawić na kilkanaście godzin.

Wszystkie wymienione wyżej sposoby oczywiście działają, ale czas oczekiwania i ilość energii poświęconej na uzyskanie miękkiej wody nie są w pełni adekwatne do efektów. O wiele wygodniejszym i wydajniejszym sposobem jest uzdatnianie wody.

Sposoby na twardą wodę w kuchni

Większość filtrów kuchennych jest w stanie obniżyć stopień twardości wody. Ten proces jest możliwy nawet w przypadku dzbanków filtrujących. Wewnątrz ich wkładów znajduje się żywica jonowymienna. Dzięki temu woda nie pozostawia po sobie kamienia w czajniku czy ekspresie do kawy.

Znacznie bardziej zaawansowanym i skutecznym sposobem na obniżenie stopnia twardości wody w kuchni jest system odwróconej osmozy. To filtr podzlewozmywakowy, dzięki któremu redukowana jest nie tylko ilość substancji odpowiedzialnych za twardość wody, ale również szkodliwe zanieczyszczenia. Podczas uzdatniania z wody usuwane są między innymi: metale ciężkie, chlor, jego pochodne, pestycydy, etc.

Więcej informacji o filtrach kuchennych znajdziecie w artykule: Popularne systemy do filtracji wody w kuchni

To dobry sposób, jeśli zależy nam na tym, aby zredukować stopień twardości wody tylko w jednym miejscu lub nie ma możliwości instalacji centralnego zmiękczacza wody, który dostarczyłby miękką wodę na cały budynek.

Sposoby na twardą wodę w całym domu

Jeśli tylko pozwalają na to warunki, warto wybrać centralne urządzenie do zmiękczania wody w całym gospodarstwie domowym. W taki sposób ochronimy domowe instalacje i wszystkie sprzęty AGD mające styczność z wodą.

Zmiękczacze wody

Eksperci na redukcję stopnia twardości wody w przypadku własnych ujęć i wody wodociągowej zgodnie polecają centralne zmiękczacze wody. Te urządzenia są dostępne zarówno w wersji kompaktowej, jak i dwuczęściowej. Wielkość i model można bez problemu dopasować do warunków panujących w gospodarstwie domowym i własnych oczekiwań.

Centralne zmiękczacze wody działają na zasadzie wymiany jonowej. O samym działaniu zmiękczaczy wody można przeczytać więcej w artykule: Po co dosypywać sól do zmiękczacza wody?

O tym jak wybrać zmiękczacz wody do swojego domu więcej w artykule: Jak wybrać idealny zmiękczacz wody do domu?

Stacje wielofunkcyjne

Stacje wielofunkcyjne to urządzenia wykorzystywane przy wodzie z własnego ujęcia. Dzięki zastosowanej mieszance złóż filtracyjnych nie tylko doskonale redukują stopień twardości wody, ale oprócz tego dobrze radzą sobie z przekroczeniami: żelaza, manganu, jonu amonowego, związków organicznych.

Więcej informacji na temat tych urządzeń w artykule: Stacje wielofunkcyjne - dla kogo są przeznaczone?

Filtry narurowe z wkładami zmiękczającymi

W całym zestawieniu można wymienić jeszcze filtry narurowe ze specjalnymi wkładami zmiękczającymi. Takie rozwiązanie jest zazwyczaj wybierane do domków na działkach, w których rodziny mieszkają tylko przez sezon letni. Rzadko stosuje się je w gospodarstwach domowych, ponieważ ich eksploatacja jest znacznie droższa w porównaniu ze zmiękczaczami wody, a praca mniej wydajna.

Wkłady zmiękczające działają w oparciu o złoże jonowymienne, a więc podobnie jak zmiękczacze wody. Należy jednak liczyć się z tym, że jest go o wiele mniej, a więc woda ma krótszy kontakt z powierzchnią filtracyjną i przez to mniej wydajnie uzdatniana.

W dodatku złoże należy dość często wymieniać, co przy intensywnej i stałej eksploatacji jest po prostu mało opłacalne. Teoretycznie złoże we wkładach można regenerować za pomocą roztworu NaCl, jednak w praktyce jest to skomplikowane i nieopłacalne.

Inne sposoby na zmiękczanie wody

Jeśli nie ma miejsca lub możliwości na montaż centralnego urządzenia zmiękczającego wodę, można spróbować walczyć z twardą wodą za pomocą filtrów zakładanych przy konkretnych miejscach poboru wody. Zastosowanie filtra kuchennego to tylko jedno z działań. Oprócz tego możemy założyć filtr pralkowy z polifosfatem. Jego zadaniem jest niwelowanie odkładania się osadu na elementach pralki. Co prawda nie redukuje stopnia twardości wody, jednak zapobiega wytrącaniu się osadu.

Oprócz tego na baterii prysznicowej można założyć specjalny filtr prysznicowy. Zazwyczaj jego złoże stanowi KDF, który niweluje działanie substancji szkodliwych dla skóry. Woda staje się bardziej przyjazna podczas kąpieli, nie powoduje podrażnień.

W taki sposób wiele osób walczy z twardą wodą w swoich mieszkaniach w bloku lub domkach letniskowych. To mniej wygodne niż założenie centralnego urządzenia zmiękczającego wodę, jednak w niektórych przypadkach nie ma innego wyboru.

Wybierz swój sposób na twardą wodę

Jak widać, sposobów na zwalczanie wysokiego stopnia twardości wody jest wiele i są to rozwiązania zróżnicowane pod względem efektywności oraz względów ekonomicznych. Wśród tak szerokiego wachlarza każdy z pewnością będzie w stanie znaleźć coś dla siebie.