Czy warto zlecić analizę wody? Po co jest potrzebna?

Poszukując informacji o jakości wody, bardzo często można natrafić na wzmianki związane z analizą wody. O co dokładnie chodzi? Dlaczego badanie wody jest konieczne i kto musi je zlecić? 

O analizie wody mówi się coraz częściej, zwłaszcza w kontekście wody pochodzącej z własnych ujęć. Do laboratoriów trafia coraz więcej zleceń, ponieważ świadomość dotycząca potrzeby przeprowadzenia tego rodzaju badania wzrasta. To cieszy! 

W dzisiejszym artykule przygotowaliśmy dla Was najważniejsze informacje dotyczące analizy wody, jej rodzajów. Podpowiemy, kto koniecznie musi zlecić takie badania i jakie są ich koszty.

Rodzaje analizy wody 

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje analizy wody. Pierwszym z nich jest analiza fizykochemiczna. Jej zadaniem jest wykrycie wszystkich przekroczeń związanych ze składem chemicznym wody oraz interpretacja właściwości organoleptycznych. 

Badanie fizykochemiczne jest bardzo przydatne do wykrycia źródła problemu z zapachem, smakiem, barwą i mętnością wody. Wiele związków chemicznych, które zawiera woda, ma wpływ nie tylko na organizm człowieka, ale i instalacje obecne w budynku oraz komfort codziennego życia. Ich rozpoznanie pozwala szybko wyeliminować problemy i cieszyć się bezpieczną wodą użytkową, która nie spowoduje ciężkich do usunięcia awarii oraz strat. 

Drugim rodzajem analizy wody jest badanie pod kątem mikrobiologicznym. Jego zadaniem jest wykrycie mikroorganizmów występujących w wodzie. Należy pamiętać, że woda powinna być całkowicie wolna od drobnoustrojów. W przeciwnym wypadku może spowodować uszczerbki na zdrowiu.

Jakie parametry są badane podczas analizy wody? 

W wielu przypadkach sami możemy zdecydować o tym, które parametry chcielibyśmy sprawdzić. W standardowej analizie fizykochemicznej bada się następujące właściwości: 

Smak – to właśnie przez nieodpowiedni smak najczęściej oddajemy wodę do badania. Rodzaje smaku w przypadku wody to: słony, gorzki i kwaśny. W dodatku istnieje możliwość określenia posmaku: chlorowy, metaliczny, rybi. Smak wywołuje obecność soli i gazów w wodzie. Podczas badania jest wyznaczana także intensywność  

Zapach – w przypadku zapachu oceniana jest jego intensywność oraz identyfikuje się źródło pochodzenia. Na przykład związki organiczne wywołują naturalny zapach roślinny, natomiast zanieczyszczenia chemiczne potrafią wywoływać nienaturalny zapach

Barwa – barwę ocenia się zgodnie z wcześniej ustalonymi normami. Jej zmiana jest najczęściej wynikiem obecności związków rozpuszczonych i koloidów 

Mętność – mętność również jest oceniana na podstawie wcześniej przyjętych norm. Głównymi przyczynami mętnienia wody są zawiesiny lub koloidy. W mętnej wodzie można zazwyczaj znaleźć drobny piasek, pozostałości roślin. Na stopień zmętnienia ma wpływ również obecność żelaza, manganu oraz wapń 

Przewodność – przewodność sprawdza się za pomocą specjalnie przystosowanych do tego celu mierników. Im woda jest czystsza, tym bardziej spada przewodność prądu elektrycznego. Nośnikami ładunków elektrycznych są sole mineralne 

Odczyn – tą wartość określa się na podstawie stężenia jonów wodorowych. Odczyn pH obojętny jest równy 7. Wszystko poniżej tej wartości to odczyn kwaśny, natomiast powyżej - zasadowy. Odczyn nie powinien być zmienny.

Utlenialność – określa się ją przy pomocy nadmanganianu potasu. Dzięki temu wskaźnikowi wiadomo, jaka jest zawartość substancji utleniających się

Azot – ta wartość wskazuje na obecność w wodzie azotu amonowego, azotynów i azotanów. Badania wykazały silny wpływ tych substancji na organizm człowieka. Więcej na ich temat można dowiedzieć się z artykułu: Azotany w wodzie pitnej zagrożeniem dla zdrowia

Chlorki – duże stężenie chlorków w wodzie wzmaga jej właściwości korozyjne względem betonu oraz stali. Ich obecność zazwyczaj powodowana jest dopływem ścieków do użytkowanej wody

Siarczany – wraz z chlorkami najczęściej występują w wodach powierzchniowych. Zbyt duże stężenie w wodzie użytkowej może mieć bezpośredni wpływ na zdrowie i prowadzić do chorób układu pokarmowego. Główne źródła pochodzenia to: wymywanie skał osadowych, rozpuszczanie gleby, ścieki

Żelazo i mangan – nie udowodniono, aby żelazo i mangan miały negatywny wpływ na stan zdrowia, jednak mimo to są jednymi z najmniej pożądanych przekroczeń w wodach użytkowych. Ich nadmiar przyczynia się do sporych strat w gospodarstwach domowych oraz poważnych awarii instalacji. W osadzie, który pozostawiają po sobie te substancje bardzo dobrze rozwijają się mikroorganizmy, również te groźne dla człowieka. Więcej o żelazie i manganie można przeczytać w artykułach: Czy zażelaziona woda to realne zagrożenie? oraz Mangan w wodzie - czy jest szkodliwy? Jak go usuwać?

Twardość wody – wysoki stopień twardości wody wynika głównie z obecności jonów wapnia i magnezu. Wyróżniamy twardość węglanową oraz niewęglanową. Obie wartości tworzą twardość ogólną. Im twardsza woda, tym więcej osadu po sobie pozostawia. Ten prowadzi do powstawania licznych awarii i pogorszenia standardu życia. O skutkach użytkowania twardej wody znajdziecie informacje tutaj: Złodziej w domu! Czyli co nam kradnie twarda woda?

W przypadku analizy mikrobiologicznej podstawowe badanie obejmuje: 

• Liczba bakterii grupy coli 
• Liczba Escherichia coli 
• Enterokoki kałowe 
• Clostridium perfringens 
• Legionella w przypadku ciepłej wody 
• Ogólną ilość mikroorganizmów w wodzie

Niektóre z badanych bakterii produkują niebezpieczne enzymy oraz toksyny. Potrafią być bardzo odporne na dezynfekcję i warunki panujące w środowisku. Jeśli przedostaną się do przewodu pokarmowego, mogą powodować różnego rodzaju objawy przypominające zatrucia pokarmowe.

Kto przeprowadza badania wody? 

Analizę składu wody możemy zlecić właściwie w trzech miejscach: 

1. W sanepidzie 
2. W wyspecjalizowanym, prywatnym laboratorium 
3. W firmie z branży uzdatniania wody oferującej taką możliwość 

Praktycznie w każdym z tych miejsc możemy zlecić analizę fizykochemiczną wody. Nieco inaczej jest w przypadku analizy mikrobiologicznej. Nie każde laboratorium zajmuje się takimi badaniami ze względu na potrzebę posiadania specjalnych warunków. 

Do badań fizykochemicznych zazwyczaj wystarczy przygotowanie próbki w zwykłej, 1,5-litrowej butelce po wodzie, natomiast w przypadku analizy mikrobiologicznej niezbędny jest specjalnie przygotowany pojemnik i ścisłe przestrzeganie instrukcji poboru wody. 

Zlecenie analizy wody w firmie wyspecjalizowanej w uzdatnianiu wody jest dość wygodną opcją, ponieważ większość od razu przygotowuje ofertę z możliwymi rozwiązaniami ewentualnych problemów, jakie mogły wystąpić. Oprócz wyników dostajemy więc dodatkowo interpretację oraz receptę.

Kto musi zlecić analizę wody? 

Analizę wody może zlecić praktycznie każdy, kto jest zainteresowany jakością wody płynącej z kranu. W przypadku wody wodociągowej nie jest to konieczne, ponieważ zakłady na bieżąco same badają jej skład, informują o wszelkich zmianach. Woda jest tam odpowiednio uzdatniana i musi w pełni odpowiadać normom z wydanego rozporządzenia dotyczącego wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 

Czasami zdarza się, że osoby chcące zainstalować zmiękczacz wody zwracają się z prośbą o przebadanie twardości wody. 

Grupę, która koniecznie powinna wykonać badania wody, stanowią właściciele własnego ujęcia wody! Należy podkreślić, że woda pochodząca ze studni nie jest przez nikogo wstępnie uzdatniana. Jeśli sami nie zainteresujemy się jej składem, nikt za nas tego nie zrobi. 

Warto wiedzieć, z jaką wodą mamy do czynienia i z czego na co dzień korzystamy wraz z rodziną. Wiele analiz wypada pozytywnie, jednak zdarzają się wody, w których są duże przekroczenia kilku parametrów, a do tego jeszcze bakterie. Spożywanie lub użytkowanie mocno zanieczyszczonej wody może okazać się bardzo negatywne w skutkach.

Ponadto właściciele własnych ujęć powinni mieć świadomość, że skażenie mikrobiologiczne może pojawić się w każdej chwili, więc bardzo istotne jest, aby nie zaprzestawać na jednym badaniu wody, a wykonywać je regularnie.

Jakie są koszty badania wody? 

Koszty analizy wody są uzależnione od wielu czynników. Przede wszystkim w grę wchodzi położenie geograficzne. Co województwo, to inne ceny. W dodatku znaczenie ma również miejsce, w którym będą przeprowadzane badania. 

Najwyższe stawki obowiązują w stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Plusem jest natomiast to, że zarówno analizę fizykochemiczną, jak i mikrobiologiczną można wykonać w jednym miejscu. Nieco niższe stawki powinny obowiązywać w prywatnych laboratoriach i firmach z urządzeniami do uzdatniania wody. Te ostatnie często udostępniają atrakcyjne promocje, więc warto sprawdzać ofertę na bieżąco. 

Jeśli chodzi o analizę fizykochemiczną, to koszt zbadania 12 parametrów w Warszawie wyniesie około 240-280 złotych. Badanie mikrobiologiczne to koszt 120-220 złotych. W innych miastach stawki mogą być wyższe lub niższe o około 10%. Z tego wynika, że koszt pełnej analizy wody w sanepidzie, niezależnie od miejsca zamieszkania, to około 300-400 złotych. 

Koszty badania fizykochemicznego w firmie ze sprzętem do filtracji wody to kwota około 120-150 złotych.

Jak postępować po otrzymaniu wyników analizy wody? 

Kiedy już wreszcie otrzymamy wyniki analizy wody, należy je zinterpretować. Porównać otrzymane wartości z obowiązującymi normami. Jeśli parametry mieszczą się w normie, to bardzo dobrze! Z wody można bezpiecznie korzystać. 

Jedyne, o czym warto pomyśleć, to rozwiązania zabezpieczające przed możliwością pogorszenia jakości wody. Właściciele własnych ujęć, pomimo dobrych wyników badania, często podejmują decyzję o zamontowaniu lampy bakteriobójczej, która ma działać profilaktycznie i ochraniać przed przenikaniem drobnoustrojów do instalacji. 

Jeśli niektóre wartości zostały przekroczone, warto skontaktować się z ekspertem z branży uzdatniania wody. Dział techniczny powinien szybko znaleźć optymalne rozwiązanie kłopotów. My również chętnie służymy radą i zapraszamy do kontaktu mailowego i telefonicznego. 

A Ty wiesz z jakiej jakości wody korzystasz na co dzień?